Geef jij graag een bloemetje cadeau? Of koop je bloemen voor jezelf? Mensen houden van bloemen en Nederland is trots op haar bloemen. We verdienen bovendien goed geld aan de export ervan(1). En dat van zo’n prachtig natuurlijk product. Zou je denken. Die vrolijke of romantische bos bloemen blijkt echter een behoorlijk grote ecologische impact te hebben. Zonder bloemen te willen verbieden is het belangrijk ons bewust te zijn van de impact en maatregelen te nemen om de impact terug te brengen.

Hoe leuk is dat? Een kleurrijk bosje bloemen op tafel voor de gezelligheid, je moeder er blij mee maken of iemand bedanken. Tijdens een fietstocht bieden de gekleurde bloemenvelden in het Nederlandse landschap een prachtig uitzicht. Maar het is niet alleen rozengeur en maneschijn. De kassen voor sierteelt bestrijken volgens het CBS zo’n 4.230 ha aan oppervlakte in Nederland(2). Per jaar wordt er bij onder andere de verwarming zo’n 1,8 Mton CO2 uitgestoten(3). Dat is ongeveer evenveel als alle inwoners van ’s-Hertogenbosch per jaar uitstoten.

Wegen de positieve psychologische effecten van die bloemen op tegen de impact op het klimaat? En is er wellicht ook een alternatief? Om te helpen kiezen met een milieuvriendelijker boeket maakte Milieu Centraal een kalender. Hierin wordt aangegeven wat per maand de bloemsoorten zijn met de laagste CO2 uitstoot(4). Als je namelijk bloemen van het seizoen koopt, kunnen ze op open grond groeien en hoeven ze niet ingevlogen te worden. Dit scheelt energie en CO2 uitstoot.

Bestrijdingsmiddelen

Wat alleen (nog) niet is meegenomen in deze kalender is het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Milieu Centraal geeft aan dit jammer te vinden en geeft als reden dat er te weinig informatie over bekend is(4). Milieu Centraal is niet de enige organisatie die meer informatie zou willen over effecten van bestrijdingsmiddelen in de sierteelt. Ook een woordvoerder van het RIVM geeft in een artikel van het AD aan te willen dat er meer onderzoek naar gedaan wordt(5). The European Environmental Bureau bracht tevens samen met meer dan 70 organisaties een gezamenlijk voorstel naar buiten over pesticiden gebruik(6).

Normen voor het gebruik van pesticiden worden samengesteld door het CGTB. In die normen worden effecten voor omwonenden en effecten van combinaties van verschillende pesticiden echter niet meegenomen(7). Drentse burgers deden daarom op eigen initiatief onderzoek. Er waren 87 monsters genomen en naar onafhankelijke laboratoria gebracht. Verschillende bestrijdingsmiddelen werden aangetroffen, ook bij de monsters genomen van tuinen en hoofdharen van inwoners(8).

Ook het AD schreef vorig jaar nog dat er nog steeds niet voldoende gekeken wordt naar de effecten van de pesticiden buiten de Akkers(8). Zo lijken de effecten van bestrijdingsmiddelen op bijen niet te zijn meegenomen in de normen van het CGTB. In een aflevering van ‘Keuringsdienst van Waarde’ werden planten die in tuincentra verkocht worden als bij-vriendelijke planten mee naar een laboratorium genomen. Zij vonden dat 6 van de 14 planten neonicotinoïden bevatten. Dit is een stofje die het zenuwstelsel en de hersenen van bijen kan aantasten met als gevolg verlammingsverschijnselen en zelfs sterfte(9). Bijen zijn echter cruciaal voor bestuiving van verschillende gewassen, waaronder de gewassen die wij eten(10). Een andere interessante bevinding waar het AD over schrijft met betrekking tot bestrijdingsmiddelen is dat bij ingevlogen bloemen niet wordt gecontroleerd op gifstoffengebruik. Gifstoffen die bij ons verboden worden, kunnen daar dus nog in zitten(11).

Adviezen voor minder impact

Kortom. Het lieflijke onschuldige bosje bloemen is dat lang niet altijd. Als jij je na het lezen van dit artikel niet meer weet wat je wil geven, dan hebben wij wat duurzame tips voor je.

• Wat dacht je van samen zaadjes planten? Dan zet je de attentie meteen om in een gezellige gezamenlijke activiteit. Deze bloemen gaan vervolgens veel langer mee. Bovendien kan je zo een steentje bijdragen aan de biodiversiteit.
• Een wandeltocht maken om te zien wat voor pracht het Nederlandse landschap te bieden heeft? Hartstikke romantisch. Natuurmonumenten heeft een aantal mooie bloemenroutes uitgestippeld.
• En in de zomer kun je terecht in een pluktuin. Zie https://www.anwb.nl/eropuit/dagje-uit/tips/pluktuinen
• Ook zien we steeds mooiere boeketten van bijvoorbeeld zijde. Er zijn veel kleine lokale bedrijven die ook in de lease kunstboeketten aanbieden, zodat je toch telkens wat anders hebt.

Bronnen:

1. CBI over gebladerte 
2. cbs Bloemkwekerijen onder glas
3. https://www.wur.nl/nl/nieuws/co2-emissie-glastuinbouw-in-2020-gestegen.htm
4. https://nos.nl/artikel/2283869-een-kalender-om-klimaatbewust-een-bloemetje-te-kopen-voor-moederdag
5. https://www.ad.nl/drenthe/pesticiden-bevinden-zich-overal-drentse-burgers-willen-onderzoek~a58f9395
6. https://eeb.org/library/joint-statement-on-the-revision-of-the-sustainable-use-of-pesticides-directive/
7. https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/gif-in-de-bollenstreek
8. https://www.ad.nl/drenthe/pesticiden-bevinden-zich-overal-drentse-burgers-willen-onderzoek~a58f9395
9. Keuringsdienst van waarde uitzending 
10. https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/studie-wijst-uit-bijensterfte-leidt-tot-beperkte-groei-gewassen
11. https://www.ad.nl/binnenland/valentijnsboeket-is-een-bosje-gif~a6d5d067/

Dit artikel schreef ik samen met Inger van Hoogstraten.